Andalların Gelişi
| Andalların Gelişi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dosya:Andalların Gelişi.png | |||||||||
|
| |||||||||
| Yer | Westeros | ||||||||
| Sonuç |
Andallar Boğaz'dan itibaren tüm güneyi işgal etti İlk İnsanlar Kuzey'i elinde tuttu Anlaşma'nın sonu Ormanın Çocukları'nın kayboluşu | ||||||||
| |||||||||
Andalların Gelişi, Andallar'ın Essos'dan Westeros'a yaptığı göçü ifade eder. Bu olayın hangi tarihte gerçekleştiği konusunda anlaşmazlıklar vardır. Bazı kaynaklar altı bin yıl önce[1] gerçekleştiğini Gerçek Tarih ise dört bin yıl önce[2] gerçekleştiğini belirtmektedir. Denestan gibi bazı üstatlar iki bin yıl önce olduğunu iddia eder.[2][3] İlk İnsanlar'ın birçok ufak krallığı Andal işgalcileri tarafından yok edildi ve ormanın çocukları, kuzey'e itildi. Bu değiş tokuş Andallar ve İlk İnsanlar arasında gerçekleşen evlilikler sayesinde bazen barışçıl olarak gerçekleşmiştir. [4]
Tarih
İlk İnsanlar ve Ormanın Çocukları'nın Savaşı nesiller boyu sürmüştü ama iki halk arasındaki Anlaşma dört bin yıl süren barışa ve İlk İnsanlar'ın eski tanrılara tapmasına yol açtı.[5] Anlaşma'dan beri Westeros'a gelen ilk yeni insanlar olan Andallar, batı Essos'un Andalos tepelerinden geldi. Vücutlarında tanrılarının yedi köşeli yıldızı boyalı ve çelik kılıç taşıyan uzun ve sarışın savaşçılardı.[1][5] Dinleri olan Yedi İnancı, Tepe'nin Hugor'u ve Andallarına, Yedi tarafından yabancı topraklarda krallıklar vaad edildiğini anlatır. Bu Andalların Westeros'a yelken açmasına neden oldu. Üstatlar bunun yerine Andalların, Valyrian Özgür Halkı'nın genişlemesinin baskısıyla batıya yelken açtığına inanır.[4] Andallar, nesiller boyu süren savaşlarda kademeli olarak yenilen İlk İnsanlar'ın aksine bronz değil demir kılıçlar kullanıyordu.
Vadi
Arryn Vadisi'nin Parmaklar'ı Andalların karaya çıktığı ilk yerdi.[6] Vadi'nin İlk İnsanlar'ı sayısız ufak krallar tarafından yönetiliyordu. Kralların bazıları Andallar ile savaşmak yerine onlarla müttefik oldu. Shell Hanesi ve Brightstone Hanesi, Andal müttefikleri tarafından ihanete uğradı ve Parmaklar'ı Andal Corbrayler aldı. Martı Kasabası'nın Shett Hanesi, Royce Hanesi'ne karşı Andal Grafton Hanesi ile müttefik oldu ama onların çatışmaları Andalların Martı Kasabası'nı kontrol etmesiyle son buldu.[7]
Kral Yorwyck VI Royce ve varisleri İlk İnsanlar'ın Andallar'a karşı olan savunmasının çoğunu yönetiyordu. Kral Robar II Royce, Redfort, Hunter, Belmore, Coldwater ve Upcliff hanelerinin desteklerini kazandı. Bu birleşmiş İlk İnsanlar, Corbrayler, Graftonlar ve Tepelerin Çekici dahil olmak üzere bazı Andal kumandanlarını başarıyla yenmişti. Ancak Robar'ın ordusu Yedi Yıldız Muharebesi'nde bozguna uğramıştı ve Vadi'nin kontrolü Arryn Hanesi'nin Andallarına geçmişti. [7] Arrynler'e diz çökmeyen İlk İnsanlar Ay Dağları'na kaçtı ve Vadi'nin dağ klanları oldular.[4] Alyssa Arryn'in efsanesi ve Alyssa'nın Gözyaşları'nın altı bin[1] ila iki bin yıl[3] arası bir yaşta olduğu söylenir.
Nehir Toprakları
Vadi'yi fethettikten sonra Andal kumandanları Kanlı Kapı üzerinden batıya ya da Üç Dişli Mızrak'ta yelken açarak Nehir Toprakları'na devam ettiler. Oralarda kendi küçük krallıklarını kurdular. Bakire Havuzu'nun Düşüşü ve genç kralı Florian V Mooton'ın ölümünü, Lord Darry'nin üç oğlunun, bir gün bir gece boyunca Vorian Vypren ve Andallarını tutsak tuttuğu, kendileri öldürülene kadar yüzlerce Andal'ı öldürdüğü Dul Kıyısı ve Beyaz Orman olayları o dönemin masallarından bazılarıdır. Blackwoodlar ve Brackenler, Andallar'a karşı çıkmak için birleştiler ama Acı Nehir Savaşı'nda üstlerine süren 777 Andal şövalyesi ve 7 septonu tarafından parçalandılar.
Andallara karşı çıkan nehir krallarının en büyüğü, Tullylerin çoğu seferinde yanında çatıştığı Kral Tristifer IV Mudd'dı. Tristifer'ın yüz savaşta çatıştığı doksan dokuzunu kazandığı ama sadece bir tanesini kaybettiği söylenir. Dağ ve Vadi Kralı Roland II Arryn, nehir topraklarını işgal edip, küçük kralları yenip küçük zaferler kazandığında kendini Tristifer ile yüzleşirken buldu. Tristifer ordsunu ezdi ve Vadilileri geri çekilmeye zorladı. Roland'ın müttefiklerinden biri sonradan ona ihanet etti ve Tristifer, Eskitaş'ta Mudd Hanesi'nin kalesinde Roland'ın boynunu vurdu.[3] Tristifer aynı anda saldıran yedi Andal kralı ile yaptığı yüzüncü ve son savaşında yenildi. Bu büyük fatihlerin en büyüğü Armistead Vance'dı.[8] Varisi V. Tristifer, Andal gelgitini durdurmayı ve insanlarını bir arada tutmayı başaramadı. Bu yüzden Mudd krallığı Andallara yenik düştü. Katledilmekten kaçmak için çoğu İlk İnsan haneleri Andallar'a boyun eğdi ya da onlarla evlendi. [4]
Andallar'ın Kırıkpençe Burnu'nu işgal ettiğinde sonuçları karışıktı. Yerli Kırıkpençeliler vadilerinde ve bataklıklarında savaşırken başarılı olsalarda sonunda Andallar kılıçlarla fethedemediklerini, evlilik yoluyla edebileceklerini öğrendiler.[9]
Fetihleri sırasında Andallar büvet ağacı koruluklarını yaktılar ve iğrenç gördükleri ormanın çocuklarını bulduklarında öldürdüler.[5] Ama Gerçek Tarih çocukların, Andallar gelmeden önce nehir topraklarından kaçtığını belirtir.[10] Andal Akraba Katili Erreg nehir topraklarının çocuklarına kutsal bir mekan olan Yüce Yürek'e saldırdı. Çocukları ve İlk İnsan dostlarını öldürdü ve Yüce Yürek'in büvet ağacı koruluklarını kesti.[4]
Andallar Yüzler Adası'nı fethetmede başarısız oldular. Yeşil İnsanlar'ın yardımıyla adada bazı ormanın çocuklarının hayatta kaldığına inanılır.[10]
Fırtına Toprakları
Andallar Dar Deniz'i ilk kez geçmeye başladıklarında Hazırlıksız Erich, Fırtına Burnu'nun Durrandon Hanesi'den Fırtına Kralı'ydı. O zamanda kendi savaşlarıyla meşgul olduğundan dolayı işgalcilerle pek ilgilenmedi ve Andallar Vadi fethini tamamlarken öldü.
Andallar Vadi'yi fethettikten kısa süre sonra Karasu Koyu ve Fırtına Toprakları'na yelken açtılar. Andal Togarion Bar Emmon, Massey Hanesi'nin İlk İnsanlar'ı ile müttefik oldu ve Massey Kancası'ndan yerlileri sürdüler ve yarımada üzerinde Andal kontrolü sağladılar. Hazırlıksız Erich'in torunu Kral Fatih Qarlton, Andallarla yüzleşen ilk Fırtına Kralı'ydı. Hem kendi saltanatı hemde varisleri III. Qarlton ve V. Monfryd'in saltanatları Andallarla savaşarak geçti. Fırtına Kralları en az altı büyük savaşı kazandılar. Bunlardan biri Kral Monfryd V Durrandon'ın kendi canı uğruna Andalların Yüce Kardeşliği'ni yendiği Bronzkapı Muharebesi'dır. Ama Andallar Tarth ve Estermont'u fethederek istilaya devam ettiler.
Andalların Yağmur Ormanı'nın tamamını fethetmesini engellemek için Kral Kurnaz Baldric, küçük Andal krallarını ve Gazap Burnu kumandanlarını birbirleriyle savaşması için manipüle etti. Kral XXI. Durrandon, ormanın çocukları ile müttefik oldu. Bu Büvet Ağacı İttifakı, Kara Bataklık Muharebesi'nde Sisli Orman'da ve Uluyan Tepe'de Andallara karşı zaferler elde etti ve Fırtına Krallığı'nın düşüşünü bir süre geçiktirmede yardımcı oldu. Bir nesil sonra Kral I. Cleoden üç Dornelu kral ile müttefik oldu ve Andal Cesetçi Drox'ı Slayne Nehri Muharebesi'nde yendi.[11]
En sonunda Durrandonlar ve Andallar, büyük Fırtına Burnu kalesini fethetmeyi yedinci kez deneyip başarısız olduklarında bir anlaşmaya vardılar. Andallar, Fırtına Lordları İlk İnsanlar'la evlendiler. Örnek olarak Kral IV. Maldon ve oğlu XXIV. Durran, Andal bakireleriyle evlendi. Kral III. Ormund ve kraliçesi Yedi İnancı'na geçerken Andallar, Fırtına Kralları'na hizmet etmeye yemin etti.[12]
Dorne
Andalların etkileri Dorne'da diğer güneyli krallıklara göre en azdır. Çoğu Andal, Dorne kumlarındansa Dar Deniz'e yakın topraklara odaklandı. Ullerler, Qorgylelar ve Vaithler gibi bazıları Dorne'un misafir sevmeyen bölgelerine açıldılar. Allyrionlar, Jordayneler, Santagarlar da kendi krallıklarını kurdular. Martelller, iki İlk İnsan haneleri olan Wade Hanesi ve Shell Hanesi'ni yenerek Yeşilkan ağzı yakınlarındaki bölgeyi aldı. [13]
Kuzey
Andallar, Kuzey'in doğu kıyılarına saldırınca Kış Kralları Kışyarı'nın Stark Hanesi ve İlk İnsan sancakları tarafından çok sert karşılandılar.
Aç Kurt Kral Theon Stark, Andal kumandanı Argos Yediyıldız, Ağlayan Su Muharebesi'nde öldürülünce Bolton Hanesi tarafından desteklendi. Ardından Theon doğuya yelken açtı ve Andalos'u bastı. Andal kurbanlarının kafalarını kuzey kıyıları boyunca sergiledi. [14]
Üç Dişli Mızrak ve Nehir Toprakları'nın fethinden sonra Andallar, kuzeye güney topraklarından saldırmaya başladı. Ancak her saldırı Boğaz'ın crannogluları ve Moat Cailin'nin güçlü istihkamları tarafından geri püskürtüldü. Boğaz'da ne kadar Andal ordusunun yok edildiği bilinmemektedir.[5][4] Ayrıca efsanevi Fare Aşçı olarak bilinen Kral Sherrit pastırma-ve-prens pastasını bir Andal kralına sundu.[15]
En sonunda Andallar merhamet etti ve kuzey barış içinde bırakıldı.[5] Ama takip eden bin yıl boyunca krallığa evlilik yoluyla Andal kanı girdi.
Batı Toprakları
Andallar Vadi ve Nehir Toprakları'nı fethedince Batı Toprakları'nın işgaline başladı. Kaya Kralı Tybolt Lannister ilk Andal kumandanını yendi ve sonraki birkaç saldırı da başıryla Lannister Hanesi tarafından savunuldu.[16]
Ancak Andallar batıya ilerlemeye devam ettikçe Kral III. Tyrion ve Kral II. Gerold sancakları ve en güçlü kumandanlar arasında evlilikler ayarladı. Andalların çocukları hem gözetmek için hemde tutsak olarak Casterly Kayası'na getirildi. Kral III. Gerold'ın ölümünden sonra kızının kocası Andal Sör Joffrey Lydden, Lannister soyadını aldı. İlk İnsanların çoğu kralının aksine Andalların desteiği Kaya Krallarının güçlerini genişletmede yardımcı oldu. Evlilik yoluyla kurulan diğer haneler şunlardır: Brax, Drox, Jast, Kyndall, Lefford, Marbrand, Parren, Sarsfield ve Serrett.[16]
Menzil
Vadi, Nehir Toprakları ve Fırtına Toprakları'nın işgalinden sonra Andallar, Menzil'e geç geldiler. Çünkü daha önce denemeleri Eski Şehir'in Hightower Hanesi ve Arbor'un Redwyne Hanesi'nin donanmaları tarafından engellenmişti. Yüksek Bahçe'nin Gardener kralları Menzil Krallığı'nın savunmalarını hazırlamdı. Kral II. Mern savunmaları arttırmaya odaklanmışken Kral IV. Gwayne, ormanın çocuklarından yardım aradı. Kral III. Mern ölülerden ordular dirilteceğini söyleyen bir orman cadısı'na hürmetler ihsan etti. Ancak beklenen Andal saldırıları asla gerçekleşmedi. [17]
Ayrılmış Andallar nesiller sonra Gardener diyrına ulaştığında, Üç Bilge Kral IX. Garth, oğlu I. Merle ve torunu V. Gwayne tarafından hoş karşılandılar. Direnmek yerine en güçlü Andallara topraklar, eşler ve lordluklar verdiler. IX. Garth, sarayına bir septon getirtti ve Yüksek Bahçe'nin ilk septini inşa etti. I. Merle Yedi İnancı'na geçti ve Menzil boyunca septlerin ve anahanelerinin yapımını destekledi. V. Gwayne Yedi İnancı'na doğan ve şövalye olan ilk Gardener oldu. Yeni gelenlerle bütünleşmek için I. Merle ve V. Gwaye, Andal gelinleri aldı ve üç kral da Andal şövalyelerini ve uşaklarını servislerine kabul ettiler. Örneğin Sör Tyrell Hanesi'nin kurucusu Alester Tyrell, V. Gwayne'nin şampiyonu ve yeminli kalkanı yapıldı.[17][18]
Eski Şehir'in Hightower Hanesi, Andalları hoş karşılayan ilk lordlardan biriydi.[19] Lord Dorian Hightower bir Andal prensesi ve ticarette istikrar için karısını bir kenara bıraktı ve Lord Damon Yedi'yi kabul eden ilk Hightower oldu. Damon'ın erken ölümü sonrasında oğlu genç Lord Triston, sonradan ilk Yüce Septon olan Septon Robeson tarafından büyütüldü ve yetiştirildi. Triston, Yıldızlı Sept'i inşa ederek Robeson'u onurlandırdı. Triston'un oğlu Lord Barris Hightower, Yüce Septon'a ilk kristal tacını verdi.[19]
Gardenerler, özellikle demirciler ve taşçılar olmak üzere Menzil boyunca Andal zanaatkarlarının yerleşmelerini teşvik ettiler. Sancaktarlarına bronz yerine demir verdiler ve kalelerini Andal duvarcılığı sayesinde güçlendirdiler.[17]
Cuy, Graceford, Leygood, Orme, Roxton, Uffering ve Varner haneleri Andallar ve İlk İnsanlar arasında yapılan evliliklerle kurulan hanelerden bazılarıdır. Menzil'in İlk İnsanları ve Andalları sıkı sıkıya bütünleşti ve çoğu yeni gelenler, sonraki Andal istilarına karşı Gardenerlar'a yardım etti. Üstat Yandel, kitabında "çok nadiren bir fetih az kan dökerek başarıya ulaşır." der.[17]
Demir Adalar
Parmaklar'a çıkışlarından bin yıl sonra Andallar dikkatlerini Demir Adalar'a çevirdi.[4] Andallar Nehir Toprakları'nı, Batı Toprakları'nı ve Menzil'i işgal edip oralara yerleşirken yeni yerleşkeler ve güçlü kaleler inşa etmeye başladı. Bu daha güçlü kaleler Andallar'ın denizcilik kabiliyetleriyle birleşsince demirdoğumluların Gün Batımı Denizi'ndeki hakimiyetini zayıflattı. Sonradann Andallar, dalgalar halinde ve sıklıkla düşman demirdoğumlu lordların yardımıyla Demir Adalar'ı dalgalar halinde işgal etmeye başladı.[20]
Demir Adalar Kralı Rognar II Greyiron Andallar ve Drumm, Greyjoy, Hoare ve Orkwood hanelerinin ittifakıyla yenildi. Efsaneye göre Harras Hoare, parmak dansı yoluyla kral seçildi. Ama Aliüstat Haereg, Harras'ın Andal bir kumandanın kızıyla evlenmesi sayesinde kral olduğunu belirtir.[20] Hoare hanedanlığı Andallarla evlenip, ittifak kurdukları için ve Yedi inancına musamaha gösterip, yağmalama yerine ticareti destekledikleri için demirdoğumlular tarafından sıkça çekiştirilirdi.[21] Yedi inancı Demir Adalar'da hiçbir zaman popüler olmadı ve çoğu Andal kökenli aileler sonraları yerli din olan Boğulmuş Tanrı'ya döndü.[4]
Sonuçlar
Andallar kazanan taraftı ama Westeros'un İlk İnsanlar'ına göre sayıca azdılar. Hakimiyetlerini güçlendirmek için Andal kumandanları ve kralları çoğu kez yendikleri İlk İnsan krallarının eşleri ve kızlarıyla evlendi. Neticede İlk İnsanlar'ın çoğu Yedi İnancı'na geçse de din savaşlarını önlemek adına çoğu kalede yürek ağacı bulunan tanrı korulukları bulunmaya devam etti.[4] Yedi İnancı'nın yayılmasına bir istisna istilacı Andalların yerli Boğulmuş Tanrı'ya taptığı Demir Adalar'dır.[4]
Önceden İlk İnsanlar taşları kazıdıkları rünleri kullanırken Andallar yazı sistemini getirdiler. Kahramanlar Çağı, Şafak Çağı ve Uzun Gece'den beri yazılan her şey septonlar tarafından yazılan hikayelere dayanır. Andallar ayrıca çelik silahları getirdiler.[5][10] Şövalyelik özellikle Menzil olmak üzere Westeros'un çoğuna yayıldı.[22][23]
Genelde unutulan ancak istilanın büyük sonuçlarından biri Anlaşma'nın sonlanmasıdır. Ormanın Çocukları Westeros'u terk etti ve Sur'un Ötesi hariç sonraki nesillerde yavaşça ortadan kayboldu.[5]
Andalların gelişi sırasında ve sonrasında Andal hükmünde olan altı güneyli krallık bulunuyordu: Dağ ve Vadi Kralı, Kaya Kralı, Menzil Kralı, Demir Adalar Kralı, Üç Dişli Mızrak Kralı ve Fırtına Kralı krallıkları. Dorne çekişmeler ve kan davalarıyla dolu İlk İnsan ve Andal kökenli bir yarımada olarak kaldı. Kuzey ise İlk İnsanlar'ın Kuzey'deki Kral'ı hakimiyetinde kaldı.
Essos'ta Andal kültüründen çok az kalmıştır.[24]
Referanslar
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Taht Oyunları, Bölüm 40, Catelyn VII.
- ↑ 2,0 2,1 Ejderhaların Dansı, Bölüm 48, Jaime I.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Buz ve Ateşin Dünyası, Vadi: Kartal Yuvası.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 Buz ve Ateşin Dünyası, Kadim Tarih: Andalların Gelişi.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Taht Oyunları, Bölüm 66, Bran VII.
- ↑ Kılıçların Fırtınası, Bölüm 68, Sansa VI.
- ↑ 7,0 7,1 Buz ve Ateşin Dünyası, Vadi.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Nehir Toprakları: Tully Hanesi.
- ↑ Kargaların Ziyafeti, Bölüm 20, Brienne IV.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Buz ve Ateşin Dünyası, Nehir Toprakları.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Fırtına Toprakları: Fırtına Toprakları'ndaki Andallar'.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Fırtına Toprakları: Fırtına Toprakları'ndaki Andallar.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Dorne: Andalların Gelişi.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Kuzey: Kış Kralları.
- ↑ Kılıçların Fırtınası, Bölüm 56, Bran IV.
- ↑ 16,0 16,1 Buz ve Ateşin Dünyası, Batı Toprakları.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Buz ve Ateşin Dünyası, Menzil: Menzil'deki Andallar.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Menzil: Tyrell Hanesi.
- ↑ 19,0 19,1 Buz ve Ateşin Dünyası, Menzil: Eski Şehir.
- ↑ 20,0 20,1 Buz ve Ateşin Dünyası, Demir Adalar: Demir Krallar.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Demir Adalar: Kara Kan.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Menzil.
- ↑ Buz ve Ateşin Dünyası, Menzil: Yüksek Bahçe.
- ↑ So Spake Martin: Yet More Questions, 22 Temmuz, 2001